وب 1 تا وب 5: از راه‌اندازی تا آینده‌ی غیرمتمرکز
در اوایل دورهٔ تاریخی اینترنت، وب جهان گستر یا WWW (World Wide Web) با مخفف (www) به عنوان وب 1 شناخته می‌شد. اینترنت و وب 1 به معنای دسترسی به اطلاعات از طریق صفحات وب بود و این یک فرآیند زمان‌بر و پیچیده برای مردم بود.
در طول زمان، با پیشرفت فناوری، وب‌های 2 به بعد نیز ظاهر شدند که تجربه کاربری را بهبود بخشیدند. این تغییرات به مرور زمان، وب را به وب 5 هدایت کرد. به سادگی، اینترنتی که اکنون بهره‌مندیم از نتیجه سفر طولانی و دشوار وب از دوران اولیه یا وب 1 به دست آمده است.
ظهور تمام این وب‌ها به سرعت و بدون آگاهی کامل از وب قبلی رخ داده است. در حال حاضر، جک دورسی با ارائه وب 5 این اینترنت را به جهانیان معرفی کرده است. وب 5 از سمت این شخص، که زمانی به عنوان مدیرعامل توییتر بوده، طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است.
اما دلیل اصلی محبوبیت وب 5 چیست ؟ در واقع فوق‌العاده غیرمتمرکز بودن آن است. به سادگی، افراد فعال در وب 5 می‌توانند داده‌ها، اطلاعات و هویت خود را مدیریت کنند. به عبارت دیگر، تمرکز دایی در این وب به شدت مورد بحث قرار دارد.
شبکه جهانی وب یا در اصطلاح عامیه “اینترنت” دارای یک بستر قانون گذاری شده و پیوسته می‌باشد. این شناسایی می‌شود و افراد می‌توانند اسناد و منابع خود را در قالب سایت‌ها ایجاد کنند و از طریق لینک‌های مختص به آن‌ها از طریق اینترنت به سادگی به آن دسترسی یابند. این دینامیک تاکنون امکان دسترسی به اطلاعات و منابع متعدد را به افراد ارائه کرده است، اما با معرفی وب 5، چالش تازه‌ای در زمینهٔ تمرکز غیرمتمرکز اعمال شده است که به آینده وب افکار جدیدی را می‌طلبد.
وب چگونه ساخته شد؟
قبل از ورود به جزئیات وب 5، نگاهی به تاریخچه و تکامل وب 1 تا وب 4 خواهیم انداخت. تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) به عنوان بنیان‌گذار وب، در سال 1989 اینترنت و وب را معرفی کرد. این ایده در سریعترین زمان ممکن توسط دانشمندان و فناوران جهان پذیرفته شد و اینترنت به عنوان یک واقعیت جدید زندگی به وجود آمد.
پیشرفت‌های مهمی چون ادغام ماشین، توسعه شبکه‌های اطلاعاتی، مدیریت داده‌ها و به کارگیری تکنولوژی‌های فرا متن، باعث رشد و گسترش محبوبیت وب و اینترنت شد. ظهور مرورگرها نیز باعث سهولت و دسترسی آسان به اسناد و منابع مختلف در دنیای مجازی شد. اولین پلتفرم‌های مرتبط با وب نیز با استفاده از رابط برنامه نویسی NeXT و مرورگر line-mode به وجود آمدند.
وجود اسناد ابرمتنی یا هایپرتکست (Hypertext) امکان دسترسی به هر فردی که به اینترنت دسترسی داشته باشد را فراهم کرد. نمایش صفحات مجازی که متن و تصاویر را دربرمی‌گیرد، اصلی‌ترین هدف این مرحله از تکامل وب بود. ادغام اطلاعات مختلف در گره‌ها یا نودهای شبکه باعث سهولت و راحتی دسترسی شد.
وب 1: فقط خواندنی و انتقال اطلاعات
در دهه‌ی 1980، تیم برنرز لی با ارائه وب 1، یک دوره از اینترنت را آغاز کرد که اطلاعات به صورت خواندنی در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت. اینترنت ابزاری برای انتقال اطلاعات بود و تعامل و پویایی در آن وجود نداشت. استفاده از فناوری‌های HTML و HTTP به عنوان ابزار اصلی وب 1، مخاطبان را به خواندن محتواها محدود می‌کرد.
پیشنهاد : شما می توانید نمودار تکنیکال و قیمت ارز دیجیتیال مورد نظر خود را در پارسیان کریپتو مشاهده کنید.
وب 2: ظهور تعامل و مشارکت
تا دهه‌ی 2000 با ارائه ویژگی‌های تعاملی بیشتر، وب 2 ظهور کرد. این دوره از اینترنت مشارکت افراد را در جلب محتوا و اشتراک آن با دیگران ترویج کرد. امکانات اضافی نظیر وبلاگ‌نویسی، شبکه‌های اجتماعی، بارگذاری ویدئوها، و استفاده از بسترهای مشترک‌ها، جلب توجه مخاطبان را بیشتر کرد.
ویژگی‌های مهم وب 2:
تعامل بیشتر: افراد امکان ایجاد محتوا و اشتراک آن را داشتند.
شبکه‌های اجتماعی: ایجاد ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی موجب افزایش تعاملات شخصی شد.
استفاده از بسترهای آنلاین: بوجود آمدن و استفاده از ابزارها و بسترهای جهت ایجاد و مدیریت محتوا.
با این پیشرفت‌ها، تعاملات در وب 2 افزایش یافت و امکان مشارکت گسترده‌تر در اینترنت فراهم شد.
تکامل از وب 1 به وب 2:
از خواندن به تعامل و مشارکت.
از انتقال اطلاعات به اشتراک اطلاعات.
وب 5: آغاز دورهٔ متمرکز و ارتباط گسترده
با پیشرفت تکنولوژی‌های مانند فناوری بلاکچین، واقعیت مجازی و تجربیات هوش مصنوعی، وب 5 نمایانگر دوره‌ای از اینترنت است که بر تجربهٔ کاربری، حفاظت اطلاعات، و اطلاعات فراتر از گذشته تأکید دارد.
چند ویژگی وب 5:
متمرکز بر تجربه کاربری: فراهم کردن تجربهٔ کاربری بیشتر و واقع‌نمایی به کاربران.
استفاده از بلاکچین: تضمین امنیت و شفافیت در تبادلات و ذخیره سازی اطلاعات.
واقعیت افزوده و مجازی: ایجاد تجربه‌های مجازی و واقعی با استفاده از تکنولوژی‌های VR و AR.
هوش مصنوعی: استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود تجربه کاربری و ارائهٔ محتواهای هوشمند.
تکامل از وب 2 به وب 5:
از تعامل به تجربه کاربری برتر.
از مشارکت گسترده به امنیت و شفافیت بیشتر.
از اطلاعات محدود به تجربیات واقعی و مجازی گسترده.
ویژگی‌های وب 3:
تعامل با پردازش ماشین: وب 3 با بهره‌گیری از پردازش ماشین به تعاملات پیشرفته‌تری امکان می‌دهد. از جمله نمونه‌های این تعاملات می‌توان به اینترنت اشیاء (IoT) اشاره کرد.
پیشنهاد می شود مقاله وب 3 چیست را نیز مطالعه کنید.
محاسبات فراگیر (Ubiquitous computing): وب 3 تلاش می‌کند تا محاسبات را به صورت گسترده و در همه‌جا (فراگیر) فراهم کند. این ایده به این معناست که تکنولوژی در همه جا حضور دارد و به طور مستمر و بدون وقفه با محیط پیرامون تعامل دارد.
محاسبات فراگیر (Ubiquitous computing): وب 3 تلاش می‌کند تا محاسبات را به صورت گسترده و در همه‌جا (فراگیر) فراهم کند. این ایده به این معناست که تکنولوژی در همه جا حضور دارد و به طور مستمر و بدون وقفه با محیط پیرامون تعامل دارد.
نشانه‌گذاری اجتماعی (Social bookmarking): در وب 3، نظرات و نشانه‌گذاری‌های اجتماعی توسط کاربران برای بهبود جستجو و ارائه محتواهای متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پلتفرم بلاکچین: بلاکچین در وب 3 به عنوان یکی از فناوری‌های کلیدی مورد توجه قرار می‌گیرد. این تکنولوژی برای افزایش امنیت و شفافیت در تعاملات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گسترش وب 4: همزیستی فیزیکی و مجازی
ویژگی‌های وب 4:
وب موبایل (Web Mobile): در وب 4، ارتباطات بی‌سیم و موبایل از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع وب به افراد امکان می‌دهد در هر مکان و به هر زمان تعامل مجازی و غیر مجازی داشته باشند.
همکاری بین افراد و سیستم رایانه‌ای (Symbiotic Web): وب 4 از همکاری موثر بین افراد و سیستم رایانه‌ای برای بهبود تعاملات و ارتباطات استفاده می‌کند. این مفهوم به عنوان “همزیستی” معرفی می‌شود.
هوشمندی بیشتر: وب 4 با بهره‌گیری از ساختارها و اشیاء، محتواها را درک کرده و تعاملات مفهومی و هوشمندانه‌تری ارائه می‌دهد. این ویژگی توانایی تفسیر و درک محتوا را بهبود می‌بخشد.
تعامل بیشتر با محیط فیزیکی: در وب 4، تعاملات میان افراد و بستر فیزیکی محیط پیرامون تقویت می‌شود. این ویژگی با ایده همزیستی فیزیکی و مجازی در وب 4 هماهنگ است.
تفاوت‌ها با وب 3:
تعامل با محیط فیزیکی: در وب 4، تعامل بیشتری با محیط فیزیکی وجود دارد که در وب 3 به این اندازه برجسته نبود.
هوشمندی بیشتر: وب 4 دارای توانمندی‌های هوشمندانه بیشتری است که از تفسیر و درک محتوا ناشی می‌شود.
همزیستی فیزیکی و مجازی: وب 4 تلاش می‌کند تا همزیستی بین دنیای مجازی و فیزیکی را تقویت کند که این در وب 3 به این شکل نبود.
ارتباطات بی‌سیم و موبایل: وب 4 از ارتباطات بی‌سیم و موبایل به عنوان یک ویژگی مهم برای دسترسی آسان به اطلاعات و تعامل با دیگران استفاده می‌کند.
وب 5 چیست چرا بهتر از وب 3 خواهد بود؟
ویژگی‌های وب 5:
ارتباط با احساسات: یکی از ویژگی‌های مهم وب 5، ارتباط با احساسات انسانی است. شرکت‌هایی مانند Emotive با استفاده از EEG توانسته‌اند احساسات و عملکردهای عصبی را درک کرده و از این اطلاعات برای بهبود تعامل با انسان‌ها استفاده کنند.
تعامل با هوش مصنوعی: وب 5 تا حد زیادی با هوش مصنوعی همراه است و از دستیارهای رباتیک هوشمند برای پشتیبانی از انسان‌ها استفاده می‌کند. توانایی صحبت با این دستیارها و انجام کارهای متعدد از جمله ویژگی‌های این وب می‌باشد.
اتصال اشیاء به اینترنت: این وب به اینترنت اشیاء امکان اتصال همه وسایل موجود در منزل و محیط زندگی را فراهم می‌کند. این اتصالات هوشمند به انسان‌ها امکان می‌دهد تا با محیط خود تعاملات هوشمندانه‌تری داشته باشند.
قابلیت‌های بی‌درنگ: وب 5 قابلیت‌های بی‌درنگ و پاسخگویی سریع را داراست. تعامل با اینترنت و دستیارهای هوشمند از طریق افکار و احساسات امکان‌پذیر است.
فعالیت‌های مبتنی بر فکر: در وب 5، امکان انجام فعالیت‌های مختلف مبتنی بر فکر، احساسات و دستورات ذهنی فراهم می‌شود. این به افراد اجازه می‌دهد تا به دنیای جدیدی باز شده توسط تفکر خود بپردازند.
تکامل وب 5:
وب 5 همچنان در حال توسعه است و تکامل نهایی پیدا نکرده است. این وب به سمت ایجاد یک بستر فوق‌هوشمند با توانایی ارتباط کامل با احساسات انسانی حرکت می‌کند. هوش مصنوعی در اینجا نقش کلیدی را ایفا می‌کند و تلاش مستمر برای بهبود تفاهم و ارتباط میان انسان‌ها و سیستم‌های هوشمند ادامه دارد.
وب 5 به افراد این امکان را می‌دهد تا با دنیای اطراف خود به صورت هوشمندانه تعامل داشته و تجربیاتی بی‌نظیر را با احساسات و فکر خود ایجاد کنند. همچنین، اتصالات بیشتر اشیاء به اینترنت و توسعه فناوری‌های ارتباطی هوشمند از دیگر جنبه‌های تکامل این وب محسوب می‌شود.
خلاصه:
وب 5 به عنوان یک وب فوق‌هوشمند و با امکاناتی برای ارتباط با احساسات انسانی به تدریج در حال شکل‌گیری است. این وب قابلیت ارتباط با دستیارهای رباتیک هوشمند، اتصال اشیاء به اینترنت و امکان انجام فعالیت‌های مبتنی بر فکر و احساسات را داراست. این تحول به سمت یک محیط زندگی هوشمند و متصل با استفاده از توانایی‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء ادامه پیدا می‌کند.